«Δεν βγαίνει το Μνημόνιο»
Τη στιγμή που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επεξεργάζονται τη φόρμουλα που θα επιτρέψει την εκταμίευση της πέμπτης δόσης τον Ιούλιο και την παροχή ενός νέου γιγαντιαίου προγράμματος χρηματοδότησης της χώρας που θα αγγίζει τα 100 δισ. ευρώ μέχρι τον Σεπτέμβριο, ο Μοχάμεντ Ελ Εριάν, επικεφαλής της PIMCO, του μεγαλύτερου επενδυτικού κεφαλαίου στον κόσμο που διαχειρίζεται ομόλογα αξίας 1,2 τρισ., μιλώντας στην «Κ» χαρακτηρίζει το Μνημόνιο αναποτελεσματικό και απορρίπτει τη συνταγή της τρόικας για λύση μέσω νέας χρηματοδότησης. Θεωρεί, δε, ότι τα επόμενα τρία χρόνια η διαχείριση των προβλημάτων για «κάποιες ευρωπαϊκές οικονομίες, ιδιαίτερα την ελληνική, θα είναι μέσω χρεοκοπίας».
– Σε πόσο δύσκολη θέση βρίσκεται η Ελλάδα;
– Η Ελλάδα αντιμετωπίζει δύο ξεχωριστά αλλά αλληλοεπηρεαζόμενα προβλήματα: ένα υπερβολικό χρέος και την αδυναμία να αναπτυχθεί. Το Μνημόνιο που έχει προτείνει η τρόικα δεν προσφέρει αποτελεσματικές λύσεις σε κανένα από τα δύο αυτά προβλήματα.
– Πώς αποτιμούν οι αγορές την παροχή νέας χρηματοδότησης;
– Ο νέος δανεισμός θα συσσωρεύσει νέο χρέος το οποίο θα εξακολουθεί να είναι πολύ ακριβό με δεδομένη την οικονομική κατάσταση της χώρας, επιπλέον του υπάρχοντος και ήδη υπερβολικού παλαιού χρέους. Επίσης, στην πορεία θα αντικατασταθούν ιδιωτικές πιστώσεις με πιστώσεις από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το ΔΝΤ, η διαχείριση των οποίων θα είναι ακόμη πιο δύσκολη στο μέλλον.
– Η Ελλάδα εφαρμόζει επώδυνα μέτρα.
– Οσο συνεχίζεται να αιωρείται το υπερβολικό χρέος, νέοι επενδυτές δεν θα προσεγγίσουν την Ελλάδα. Η ευρεία λιτότητα που επιβάλλεται στην ελληνική κοινωνία, ακόμη και αν αποδειχθεί εφικτή, αυτό που θα πετύχει θα είναι να συρρικνώσει κι άλλο μια ήδη δοκιμαζόμενη οικονομία.
– Πώς αποτιμάτε το πρόγραμμα σταθεροποίησης;
– Η αναλογία που χρησιμοποιείται ευρέως είναι ότι το Μνημόνιο στην καλύτερη των περιπτώσεων θα «σπρώξει την κατάσταση» (kick the can down the road) για λίγο. Νομίζω ότι μια καλύτερη εικόνα είναι το σπρώξιμο μιας χιονοστιβάδας προς τα κάτω. Δύο πράγματα θα συμβούν: η χιονοστιβάδα, δηλαδή το πρόβλημα, θα μεγαλώνει και η δυναμική θα αυξάνεται και θα γίνεται περισσότερο ανεξέλεγκτη.
– Ομως, πολλά από αυτά που προβλέπει το Μνημόνιο δεν έχουν γίνει.
– Απλά σκεφτείτε ότι μόλις ένα χρόνο μετά το τεράστιο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, και παρά τις σκληρές θυσίες του πληθυσμού, όλοι οι δείκτες είναι χειρότεροι. Και όχι μόνο σε απόλυτους αριθμούς, αλλά και σε σχέση με τις προσδοκίες της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας. Στην πορεία η επίλυση των δύο προβλημάτων –κρίση χρέους και απουσία ανάπτυξης– έχει καταστεί πιο δύσκολη τόσο σε ό, τι αφορά τον σχεδιασμό όσο και την υλοποίηση.
– Πώς κρίνετε τη στάση της ΕΚΤ και του κ. Τρισέ;
– Τώρα που έχει μολυνθεί ο ισολογισμός της, η ΕΚΤ έχει μετατραπεί από μέρος μιας ενδεχόμενης λύσης για την Ελλάδα, σε μια περίπλοκη πτυχή του προβλήματος.
